Hardanger proeflap

Startdatum: 19 november 2005

Einddatum: 26 november 2005

Ontwerper: Joke Trebbe – de Nijs / eigen ontwerp

Hardanger is een van oorsprong Noorse borduurkunst, vernoemd naar de Noorse streek rond de Hardangerfjord. Aan het eind van de 17e eeuw was kant voor veel mensen onbetaalbaar en als goedkoper alternatief heeft men hardanger borduren ontwikkeld. Bij hardanger wordt gewerkt met verschillende diktes van draad, waarmee verschillen in textuur aangebracht worden. Opvallend kenmerk aan deze manier van borduren zijn de open gedeeltes: er worden diverse draden uit het borduurwerk verwijderd, terwijl de overblijvende draden weer omwikkeld worden met andere draden, waardoor een soort spijltjes ontstaan.
Ik had al wel eens van deze manier van borduren gehoord, maar vond het er altijd erg moeilijk uitzien. Totdat ik eens wat meer informatie hierover gelezen heb en merkte dat het toch niet zo ingewikkeld is als het lijkt. Hierop ben ik op zoek gegaan naar een goed basisboek waarin de techniek uitgelegd werd. Bij De Vlijt kon ik op dat moment niet vinden wat ik zocht, maar ik werd hier wel op een ander handig hulpmiddel gewezen. Dit was namelijk een patroon voor een hardanger merklap/stekenlap welke gemaakt is door Joke Trebbe de Nijs, medewerkster van De Vlijt. Het patroon bestaat uit 15 verschillende blokken uitgevoerd in diverse steken, maar bij elk blok staat een uitvoerige uitleg over hoe de steken gemaakt moeten worden. Ik heb dit patroon gekocht en ben meteen aan een aantal steken begonnen. Ik heb er echter voor gekozen om niet het exacte patroon te gaan maken, maar om het patroon te gebruiken als lesmateriaal. De lay-out van deze proeflap is wel gebaseerd op het patroon van Joke.

Voor dit experiment heb ik de volgende patronen/steken gebruikt:
linksboven: dit is een figuur gebaseerd op de Heirloom Wedding Sampler Free Pattern van Victoria Sampler. Het middenstuk is opengewerkt, de spijltjes omwikkeld en binnenin is een soort spinnenwebje gemaakt. Ik heb het figuur iets aangepast, anders paste het qua grootte niet bij de ander figuren.
rechtsboven: dit hartvormige patroon was een freebie welke ik op internet gevonden heb. Het middenstuk is opengewerkt, de spijltjes zijn doorgestopt en ik heb een aantal “spinnetjes” aangebracht.
linksmidden: dit is het allereerste hardanger figuur wat ik ooit gemaakt heb. Erg simpel om te maken: de rand bestaat uit groepjes platsteken en de spijltjes zijn doorgestopt.
rechtsmidden: dit is een figuur van Joke, de zogenaamde Rosette. Platsteken langs de rand, doorgestopte spijltjes, de open ruimtes opgevuld met een omwikkelde draad en naar de randen toe punten gemaakt met kruissteken.
linksonder: wederom een figuur van Joke, genaamd Spijltjes. Ook een vrij eenvoudige figuur: stiksteken langs de randen en doorgestopte spijltjes.
rechtsonder: en tot slot nogmaals een figuur van Joke, een figuur bestaande uit uitsluitend platsteken.
De randen om de diverse figuren zijn gemaakt met een zogenaamde hokjessteek.

Alle figuren zijn gemaakt met DMC Perlé garen in de kleur beige: nr. 5 voor alle platsteken en nr. 8 voor alle spijltjes, kruissteken, hokjessteken en andere steken. De stof waarop ik gewerkt heb is een vrij grove beige Jobelan. (Hardanger kan uitsluitend op aftelstof gemaakt worden, dus niet op Aida)

De allereerste figuur die ik maakte (linksmidden) was ook meteen de engste om te doen: ik had namelijk nog nooit iets met Hardanger gedaan en al helemaal geen draden uit mijn werk geknipt! Maar gelukkig heb ik een heel geschikt, licht gebogen schaartje hiervoor, dus het knippen was geen probleem: als je maar goed oplet welke draden je moet knippen!
Achteraf hoorde ik dat mijn (al jaren overleden) oma destijds ook heel veel hardanger heeft gemaakt, zonder dat ik dat wist… Heb ik het blijkbaar niet van een vreemde!
Dit eerste experiment is mij uitstekend bevallen en ik heb al diverse patronen gezien met hardanger borduurwerk er in verwerkt die ik graag wil maken, dus…wordt vervolgd…